Fransa’daki Türkler : öncülerin görünülmezliğinden çocuklarının kimlik iddiasına

Fransa’daki Türkler ve çocukları bugün 600.000’i aşan bir topluluk. Bu göçmenlerin büyük çoğunluğu 1960 yıllarının sonundan itibaren Anadolu’dan gelen işçiler ve ailelerinden oluşuyor. Bunlara, 1980’lerin başında gelen siyasi ilticacılar eklenmekte.
İlk gelenlerin, varsayılan « gurbet »’ten dönüş beklentisi Fransa’ya tam uyum sağlamadan kendi aralarında yaşamaya iterken, çocukları Fransız ve Türk kimliklerinin kompozisiyonun arayışındalar.
Günümüzün iddialarından biri ise, bu mirasçıların ailelerinin değerlerine sadık kalarak, kendilerine özel bir kader çizebilmeleri.
İzmir doğumlu Gaye Petek tüm eğitimini Fransa’da tamamladı. Paris Üniversitesinde edebiyat, tiyatro ve sosyoloji okuduktan sonra göç konuları ile ilgili birçok devlet kurumunda ve Birleşmiş Milletler Yüksek İltica Komiserliğinde (UNHCR) görev aldı. 1984 yılında ELELE derneğini kurarak Fransız devletinin destekleriyle 2010 yılına kadar yönetti.
Bu görevlerinin yanı sıra, INALCO – Paris III (Doğu Dilleri Fakültesi) Türk dili bölümünde 15 yıl öğretim üyesi oldu, « Türk akımları ve geleneksel toplum » dersleri ve Fransa radyosu RFİ programlarında Türkçe programı animatörlüğü yaptı.
Gaye Petek çeşitli devlet kurumları ve komisyonlarında yer aldı: CNİPİ- Göçmen toplulukları ulusal uyum konseyi yardımcı başkanı, Stasi Laiklik komisyonu üyesi oldu ve 2003-2005 arasında Sosyal İşler Bakanının kabinesinde teknik danışman (göçmen kadınlar, karşılama politikaları uzmanı) olarak çalıştı. Dokuz yıl boyunca Fransa başbakanına bağlı Yüksek Uyum Kurulu (HCİ) üyesi ve Ulusal Göç Tarihi Müzesi (CNHİ) yönetim kurulu üyesi oldu.
Sosyal görevliler, öğretmenler, yargıçlar, sağlık memurlarına yönelik eğitimler verdi ve halen vermekte. Tüm Fransa’da belediyelerin kültürel projeleri için danışmanlık yapmaya devam ediyor.
Gaye Petek, birçok kitap ve dergide yazılar yayınladı: geleneksel Karagöz sanatı, Türk göçmenleri ve Türk kadınları üzerine (Hommes et Migrations, Migrants Formation, la Découverte, Syros, Encyclopaedia Universalis yayınları vs…). Bleu Autour yayınları için « Fransa Türkleri: aile albümleri » (Turcs en France-Albums de familles) Imprimeur yayınları ıçin, « Gurbet : buralı Türkler » (Gurbet : Turcs d’ici) kitaplarını hazırladı.
Özdemir Asaf şiirlerini « Benden sonra mutluluk » adı altında çevirdi (Bleu Autour 2017) ve Ségolène Debarre ile « Fransa Türkleri tarihi»’ni yazdı (Éditions du Détour- 2019).